خودشناسى

امام على عليه السلام : برترين حكمت ، خودشناسىِ انسان است .

امام على عليه السلام : آن كه خود را بشناسد ، به بالاترين قلّه دانش و معرفت ، رسيده است .

امام على عليه السلام : بدترين نادانى ، ناآگاهى انسان به خويشتن است .

امام على عليه السلام : آن كه خود را نشناسد ، از راه رستگارى دور مى شود و در گم راهى و نادانى ها فرو مى رود .

امام على عليه السلام : در شگفتم از آن كه در پىِ گمشده اش مى گردد ؛ ولى خود را گم كرده و آن را نمى جويد .

امام على عليه السلام : آن كه خود را بشناسد ، با نفس خويش ، جهاد مى كند و آن كه آن را نشناسد ، رهايش مى سازد .

امام على عليه السلام : آن كه شـأن خـود را بشناسـد ، آن را با كارهاى فانى ، خـوار نمى سازد .

امام على عليه السلام : آن كه خود را بشناسد ، پروردگارش را شناخته است .

امام على عليه السلام : در شگفتم از آن كه خود را نمى شناسد ، چگونه پروردگارش را مى شناسد؟

امام على عليه السلام : ـ در روايتى منسوب به ايشان ـ : [خداوند ،] آدمى را ، داراى نفس ناطقه (دريابنده) آفريده است . اگر آن را با علم و عمل رشد دهد ، مانند گوهرهاى (يا علّت هاى) نخستين خود خواهد شد و اگر مزاج وى معتدل شود و از اضداد ، جدايى گزيند ، هر آينه با آن نفس ناطقه ، شريكِ آن هفت آسمانِ محكم خواهد شد .

امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ عبد اللّه بن سنان كه پرسيد : فرشتگان برترند يا فرزندان آدم؟ ـ : امير مؤمنان على بن ابى طالب عليه السلام فرمود : «خداى عز و جلفرشتگان را از عقلِ بدون شهوت آفريد و چارپايان را از شهوتِ بدون عقل ، خلق كرد و در انسان ، هر دو را به هم آميخت . پس ، هر كه عقلش بر شهوتش پيروز شود ، از فرشتگان بهتر است و هر كه شهوتش بر عقلش پيروز گردد ، از چارپايان ، بدتر است .