284. بهتر از فرشتگان، به شرط!

ما فرزندان آدم را گرامى داشتيم و آنان را در خشكى و دريا (بر مركب ها و كشتى ها) سوار كرديم و از روزى هاى پاكيزه به آنان روزى داديم و بر بسيارى از مخلوقات خود، برترى بخشيديم.

هيچ چيز نزد خدا گرامى تر از فرزند آدم نيست. عرض شد: اى پيامبر خدا! حتى فرشتگان؟! فرمودند: فرشتگان، همانند خورشيد و ماه، مجبور [به اطاعت ]اَند.284. بهتر از فرشتگان، به شرط!

شبى كه پيامبر صلي الله عليه و آله به معراج برده شد، وقت نماز رسيد. پس جبرئيل، اذان و اقامه گفت و سپس عرض كرد: اى محمّد! [براى امامت نمازْ] پيش برو. پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمودند: تو پيش برو، اى جبرئيل! جبرئيل گفت: از آن زمان كه به ما دستور داده شد بر آدمْ سجده كنيم، خود را بر آدميان، مقدّم نمى داريم.

بعد از بيان درگذشت آدم عليه السلام ـ : تا آن كه نوبت نماز خواندن بر [جنازه] آدم رسيد. هِبَةُ اللّه گفت: اى جبرئيل! جلو برو و بر [پدرم] آدم نماز بخوان. جبرئيل عليه السلام به او گفت: اى هبة اللّه ! خداوند به ما دستور داد كه در بهشت بر پدرت سجده كنيم؛ پس ما شايستگى آن را نداريم كه بر هيچ يك از فرزندانش امامت كنيم.

در پاسخ به اين سؤالِ عبد اللّه بن سنان كه: فرشتگان بهترند يا آدميان؟ فرمودند: امير المؤمنين على ابن ابى طالب عليه السلام فرموده است: خداوند در فرشتگان، عقل تنها نهاده است، بدون خواهش نفسانى و در حيوانات، ميل و خواهش نهاده است و عقل ننهاده، و در بنى آدم، هر دو را نهاده است. آن كس كه عقلش بر خواهشش چيره آيد، از فرشتگان برتر است و هر كس خواهشش بر عقلش غالب گردد، از حيوانات، پايين تر است.