رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : إيّاكُم و الظَّنَّ؛ فإنَّ الظَّنَّ أكذَبُ الحَديثِ، و لا تَحَسَّسُوا، و لا تَجَسَّسُوا .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : از گمان بپرهيزيد ؛ زيرا گمان دروغ ترين سخن است ، و تجسّس و كنجكاوى نكنيد .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : از گمان بپرهيزيد ؛ زيرا گمان دروغترين دروغ است .
عنه صلى الله عليه و آله : مَن أساءَ بأخِيهِ الظَّنَّ فَقَد أساءَ بِرَبِّهِ، إنّ اللّه َ تعالى يقولُ : «اجْتَنِبُوا كَثيرا مِنَ الظَّنِّ» .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هركه به برادر خود گمان بد برد ، به پرودگارش گمان بد برده است ؛ زيرا خداوند عزّ و جلّ مى فرمايد : «از بسيارى گمانها بپرهيزيد» .
عنه صلى الله عليه و آله : إذا ظَنَنتُم فلا تُحَقِّقُوا، و إذا حَسَدتُم فلا تَبغُوا، و إذا تَطَيَّرتُم فَامضُوا .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هرگاه گمان برديد ، آن را حقيقت مپنداريد و بدان عمل نكنيد و هرگاه حسد ورزيديد آن را دنبال نكنيد و هرگاه فال بد زديد [اعتنا نكرده] كار خود را انجام دهيد .
عنه صلى الله عليه و آله : إنّ الجُبنَ و البُخلَ و الحِرصَ غَريزَةٌ واحِدَةٌ يَجمَعُها سُوءُ الظَّنِّ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : همانا ترس و بخل و آزمندى، [جلوه هاى] يك خصلتند كه بدگمانى ، آنها را فراهم آورده است .
عيسى عليه السلام : يا عَبِيدَ السَّوءِ ، تَلُومُونَ الناسَ على الظَّنِّ، و لا تَلُومُونَ أنفُسَكُم على اليَقينِ؟! .
عيسى عليه السلام : اى بندگان بد! به صرف گمانى كه به مردم مى بريد ، آنان را سرزنش مى كنيد و با وجود يقينى كه به [كردارِ بد ]خود داريد ، خويشتن را سرزنش نمى كنيد؟
الإمامُ عليٌّ عليه السلام : لا تَكُنْ مِمَّن ··· تَغلِبُهُ نفسُهُ على ما يَظُنُّ، و لا يَغلِبُها على ما يَستَيقِنُ .
امام على عليه السلام : چونان كسى مباش ··· كه در آنچه گمان مى برد ، نفْسش بر او چيره مى آيد و در آنچه يقين دارد ، بر نفْس خود چيره نمى شود .
عنه عليه السلام : إيّاكَ أن تَغلِبَكَ نفسُكَ على ما تَظُنُّ و لا تَغلِبَها على ما تَستَيقِنُ؛ فإنَّ ذلكَ مِن أعظَمِ الشَّرِّ .
امام على عليه السلام : زنهار كه نفْست در آنچه گمان مى برى بر تو چيره آيد و تو در آنچه يقين دارى بر او چيره نشوى ؛ زيرا اين كار از بزرگترين بديهاست .
امام على عليه السلام : گمان بد نسبت به يكديگر را دور افكنيد ؛ زيرا خداوند عزّ و جلّ از اين امر نهى فرموده است .
عنه عليه السلام ـ مِن كتابِهِ للأشتَرِ لمّا وَلاّهُ مِصرَ ـ : إنّ البُخلَ و الجَورَ و الحِرصَ غَرائزُ شَتّى يَجمَعُها سُوءُ الظَّنِّ بِاللّه ِ ،كُمُونُها في الأشرارِ .
امام على عليه السلام ـ در حكم استاندارى مصر به مالك اشتر ـ نوشت : همانا بخل و ستم و آزمندى خصلتهاى گوناگونى هستند كه بد گمانى به خدا فراهم آورنده آنهاست و در نهاد مردمان بد كردار نهفته اند .
عنه عليه السلام ـ أيضا ـ : إنّ البُخلَ و الجُبنَ و الحِرصَ غَرائزُ شَتّى يَجمَعُها سُوءُ الظَّنِّ بِاللّه ِ .
امام على عليه السلام ـ نيز در همان نامه ـ نوشت : همانا بخل و ترس و آزمندى خويهاى متعددى هستند كه در بد گمانى به خدا ريشه دارند .
امام على عليه السلام : بدگمان ، دين ندارد .
امام على عليه السلام : ايمان ، با بد گمانى سازگار نيست .
امام على عليه السلام : بد گمانى، كارها را تباه مى كند و باعث روى آوردن به انواع بديها مى شود .
امام على عليه السلام : بد گمانى به كسى كه خيانت نمى كند ، از پَستى است .
امام على عليه السلام : بد گمانى به نيكوكار، بدترين گناه و زشت ترين ستم است .
امام على عليه السلام : از بد گمانى بپرهيز ؛ زيرا بد گمانى عبادت را تباه مى كند .
عنه عليه السلام : شَرُّ الناسِ مَن لا يَثِقُ بِأحَدٍ لِسُوءِ ظَنِّهِ، و لا يَثِقُ بهِ أحَدٌ لِسُوءِ فِعلِهِ .
امام على عليه السلام : بدترين مردم كسى است كه به سبب بدگمانى به هيچ كس اعتماد نمى كند و ديگران نيز به سبب بد كرداريش به او اعتماد نمى كنند .
امام على عليه السلام : قضاوتى كه با تكيه بر گمان باشد ، عادلانه نيست .