پرهيز از بد گمانى

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : از گمان بپرهيزيد ؛ زيرا گمان دروغ ترين سخن است ، و تجسّس و كنجكاوى نكنيد .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : از گمان بپرهيزيد ؛ زيرا گمان دروغترين دروغ است .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هركه به برادر خود گمان بد برد ، به پرودگارش گمان بد برده است ؛ زيرا خداوند عزّ و جلّ مى فرمايد : «از بسيارى گمانها بپرهيزيد» .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هرگاه گمان برديد ، آن را حقيقت مپنداريد و بدان عمل نكنيد و هرگاه حسد ورزيديد آن را دنبال نكنيد و هرگاه فال بد زديد [اعتنا نكرده] كار خود را انجام دهيد .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : همانا ترس و بخل و آزمندى، [جلوه هاى] يك خصلتند كه بدگمانى ، آنها را فراهم آورده است .

عيسى عليه السلام : اى بندگان بد! به صرف گمانى كه به مردم مى بريد ، آنان را سرزنش مى كنيد و با وجود يقينى كه به [كردارِ بد ]خود داريد ، خويشتن را سرزنش نمى كنيد؟

امام على عليه السلام : چونان كسى مباش ··· كه در آنچه گمان مى برد ، نفْسش بر او چيره مى آيد و در آنچه يقين دارد ، بر نفْس خود چيره نمى شود .

امام على عليه السلام : زنهار كه نفْست در آنچه گمان مى برى بر تو چيره آيد و تو در آنچه يقين دارى بر او چيره نشوى ؛ زيرا اين كار از بزرگترين بديهاست .

امام على عليه السلام : گمان بد نسبت به يكديگر را دور افكنيد ؛ زيرا خداوند عزّ و جلّ از اين امر نهى فرموده است .

امام على عليه السلام ـ در حكم استاندارى مصر به مالك اشتر ـ نوشت : همانا بخل و ستم و آزمندى خصلتهاى گوناگونى هستند كه بد گمانى به خدا فراهم آورنده آنهاست و در نهاد مردمان بد كردار نهفته اند .

امام على عليه السلام ـ نيز در همان نامه ـ نوشت : همانا بخل و ترس و آزمندى خويهاى متعددى هستند كه در بد گمانى به خدا ريشه دارند .

امام على عليه السلام : بدگمان ، دين ندارد .

امام على عليه السلام : ايمان ، با بد گمانى سازگار نيست .

امام على عليه السلام : بد گمانى، كارها را تباه مى كند و باعث روى آوردن به انواع بديها مى شود .

امام على عليه السلام : بد گمانى به كسى كه خيانت نمى كند ، از پَستى است .

امام على عليه السلام : بد گمانى به نيكوكار، بدترين گناه و زشت ترين ستم است .

امام على عليه السلام : از بد گمانى بپرهيز ؛ زيرا بد گمانى عبادت را تباه مى كند .

امام على عليه السلام : بدترين مردم كسى است كه به سبب بدگمانى به هيچ كس اعتماد نمى كند و ديگران نيز به سبب بد كرداريش به او اعتماد نمى كنند .

امام على عليه السلام : قضاوتى كه با تكيه بر گمان باشد ، عادلانه نيست .