نكوهش فخر فروشى به خاندان

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در روز فتح مكّه ـ فرمود : خداوند تبارك و تعالى به وسيله اسلام نخوت جاهليت و نازيدن به پدران و خاندانهاى جاهلى را از شما زدود. اى مردم! شما از آدم هستيد و آدم از گِل آفريده شد. بدانيد كه امروز، بهترين شما نزد خدا و گراميترين شما در پيشگاه او پرهيزگارترين و فرمانبردارترين شما از اوست. بدانيد كه عربيّت به پدرى نيست كه [شما را] به دنيا مى آورد. بلكه عربيّت يك زبان است كه با آن سخن گفته مى شود. پس، هر كس در كار و عمل كوتاهى كند، شرافت خانوادگيش او را به خشنودى خدا نرساند.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : آنانى كه به پدرانِ مرده خود، كه در حقيقت زغال جهنمند فخر مى فروشند از اين كار دست بردارند و گرنه نزد خداوند عزّ و جلّ پست تر از سرگين غلطان .حديث هستند كه با بينى خود سرگين را مى غلتاند. خداوند نخوتها و فخر فروشيهاى خاندانى جاهليت را از شما برده است. [آدمى ]يا مؤمنِ پرهيزگار است و يا نابكار بدبخت. مردم فرزندان آدم هستند و آدم از مشتى خاك آفريده شد.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : آفتِ بزرگى خاندان، فخر فروشى و خودپسندى است.

امام على عليه السلام : نازنده به خود، برتر از نازنده به پدر خود است.

امام على عليه السلام ـ بعد از تلاوت آيه «تفاخر به بيشتر داشتن، شما را به غفلت انداخت تا جايى كه [ براى شمارش ]به سوى گورها رفتيد» ـ فرمود : آيا به گورهاى پدرانشان افتخار مى كنند؟ يا به فزونىِ شمار هلاك شدگان [خود ]به هم مى نازند؟ از پيكرهايى كه بى جان و متلاشى شده اند و از حركتها باز ايستاده اند، بازگشت به اين جهان را چشم دارند. حال آن كه آن مردگان مايه عبرت باشند سزاوارتر است تا باعث فخر فروشى.

امام صادق عليه السلام : مردى خدمت پيامبر خدا صلى الله عليه و آله آمد و عرض كرد : اى پيامبر خدا! من فلان پسر فلان هستم. و تا نُه پشت خود را بر شمرد. پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به او فرمود : بدان كه تو دهمين نفر آنان در دوزخ هستى.