كفر

امام على عليه السلام ـ در هنگام جنگ خطاب به ياران خود ـ فرمود : سوگند به آن خدايى كه دانه را شكافت و انسان را آفريد، آنان مسلمان نشدند بلكه تسليم شدند و كفر [خويش ]را پنهان داشتند و هنگامى كه براى كفر ياورانى يافتند، آن را آشكار ساختند.

امام باقر عليه السلام : هر چيزى كه انكار و نفى ، آن را بياورد، كفر است.

الكافى : امام باقر عليه السلام فرمود : به خدا قسم كه كفر ديرينه تر و پليدتر و بدتر از شرك است
حضرت سپس كفر ابليس را يادآور شد، آن هنگام كه خداوند به او فرمود: به آدم سجده كن ، اما او از سجده كردن امتناع ورزيد . آنگاه فرمود: پس [گناه ]كفر بزرگتر از شرك است. بنا بر اين، هركه [خواستِ خود را ]بر [خواست ]خدا برگزيند و از اطاعت سرباز زند و در انجام گناهان كبيره مداومت ورزد، او كافر است و هر كه دينى غير از دين مؤمنان عَلَم كند، چنين كسى مشرك است.

امام صادق عليه السلام : معناى كفر، هر معصيتى است كه با آن، از روى نفى و انكار و استخفاف و بى اعتنايى به ريز و درشت، خداوند نافرمانى شود و اين نافرمان، كافر است··· چنين كسى اگر به سبب هواى نفْس خويش به معصيتى بگرايد و انگيزه اش انكار و استخفاف و بى اعتنايى باشد، كافر شده است و اگر به سبب هواى نفْس خويش به ديندارى روى آورد و انگيزه اش تأويل و تقليد و تسليم و تن دادن به گفته هاى پدران و نياكانش باشد، شرك ورزيده است.

امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به اين سؤال كه آيا كفر قديمى تر است يا شرك؟ ـ فرمود : كفر قديمى تر است؛ چون ابليس نخستين كسى است كه كفر ورزيد و كفر او توأم با هيچ شركى نبود؛ چرا كه او به پرستش غير خدا دعوت نكرد، بلكه بعدا به اين كار فراخواند و مشرك شد.

امام صادق عليه السلام ـ به هيثم تميمى ـ فرمود : اى هيثم تميمى! گروهى به ظاهر ايمان آوردند و به باطن كفر ورزيدند. از اين رو، چيزى سودشان نبخشيد و بعد از آنان گروهى آمدند كه به باطن ايمان آوردند و ظاهر را كافر (منكر) شدند و اين شيوه نيز آنان را سودى نداد. ايمانِ به ظاهرِ چيزى، ايمان نيست مگر آن گاه كه با ايمانِ به باطن همراه باشد و ايمانِ به باطنِ چيزى، ايمان نيست مگر آن گاه كه با ايمانِ به ظاهر توأم باشد.

الكافى ـ به نقل از موسى بن بكير ـ : از امام كاظم عليه السلام سؤال كردم : از كفر و شرك كدام يك جلوتر بوده است؟ حضرت فرمود : تو كه اهل بحث با مردم نبودى؟! عرض كردم: هشام بن سالم به من گفت كه در اين باره از شما بپرسم. حضرت فرمود: كفر قديم تر است و آن انكار است. خداوند عزّ و جلّ فرمود: «جز ابليس كه سر پيچيد و بزرگى فروخت و از كافران شد».