آدم عليه السلام

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : مردم [همه] فرزندان آدمند و آدم از خاك است.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداوند آدم را از مشتى خاك كه از همه زمين برداشت آفريد. پس، فرزندان آدم متناسب با خاك زمين آفريده شدند : برخى از آنها سرخ پوست شدند، برخى سفيد، برخى سياه و برخى حد وسط ميان اين رنگ ها و برخى نرم و برخى خشن و برخى پاك و برخى ناپاك و برخى حدّ وسط ميان اين ها.

بحار الأنوار : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ در پاسخ به سؤال ابن سلام كه چرا آدم را آدم ناميده اند ـ فرمود : چون از خاك و اَديم زمين آفريده شد
سؤال شد : در اين صورت، آيا آدم از خاكِ سراسر زمين آفريده شد يا از يك [گونه ]خاك؟ فرمود : از همه خاك. اگر از يك [گونه ]خاك آفريده شده بود، در آن صورت مردم يكديگر را نمى شناختند و همگى يك شكل بودند
[پرسنده اى] پرسيد : پس، آدميان در دنيا همانند دارند؟ فرمود : [آرى ]در خاك سفيد هست، سبز هست، زرد هست، خاكى رنگ هست، آبى هست، شيرين هست، شور هست، درشت و سفت هست، نرم هست و بور هست. از اين رو، در ميان مردم نيز نرم و لطيف هست، خشن و درشت هست، سفيد هست، زرد و سرخ و بور و سياه، به رنگهاى خاك، هست.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداوند هنگامى كه آدم را از بهشت بيرون كرد، توشه او را از ميوه هاى بهشت قرار داد و فن ساختن هر چيزى را به او آموخت.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : بافندگان را لعنت نكنيد؛ زيرا نخستين كسى كه بافندگى كرد، پدرتان آدم بود.

امام على عليه السلام ـ در بيان آفرينش آدم عليه السلام ـ فرمود : سپس، خداوند سبحان از قسمت هاى سخت و نرم زمين و شيرين و شوره زار آن، خاكى برداشت و بر آن آب ريخت تا پاك و خالص شد و با رطوبت بياميختش تا آنكه چسبناك گشت. آن گاه از آن هيكلى بيافريد، داراى اعضا و پيوندها و گسستگى ها؛مدتى مشخص و زمانى معلوم آن را بداشت تا اينكه خشكيد و به هم پيوست و چون سفال سخت شد. آنگاه از روح خويش در آن دميد، تا به صورت انسانى گرديد صاحب ذهن هايى كه آنها را به حركت در مى آورد و انديشه اى كه با آن [در كارهايش ]دخل و تصرف مى كند··· آميخته به طينتى با رنگ هاى گوناگون و چيزهايى همانند يكديگر و حالاتى متضاد و آميخته هايى نا همگون از قبيل گرمى و سردى و رطوبت و خشكى .

امام على عليه السلام : آدم از اَديم (پوسته) زمين كه در آن [خاكِ] پاك و خوب و بد وجود دارد، آفريده شد و تو همه اين صفات را در فرزندان آدم مى بينى.

صفحه اختصاصي حديث و آيات عنه عليه السلام ـ لَمّا سُئلَ عن وَجهِ تَسمِيَةِ آدَمَ و حَوّاءَ ـ : إنّما سُمّيَ آدَمُ آدَمَ لأنّه خُلِقَ مِن أديمِ الأرضِ ، و ذلكَ أنّ اللّه َ تباركَ و تعالى بَعَثَ جَبرئيلَ عليه السلام و أمرَهُ أن يأتِيَهُ مِن أديمِ الأرضِ بأربَعِ طِيناتٍ : طينَةٍ بَيضاءَ ، و طينَةٍ حَمراءَ ، و طينَةٍ غَبراءَ ، و طينَةٍ سَوداءَ ، و ذلكَ مِن سَهلِها و حَزنِها .ثُمَّ أمَرَهُ أن يأتيَهُ بأربَعِ مِياهٍ : ماءٍ عَذبٍ ، و ماءٍ مِلحٍ ، و ماءٍ مُرٍّ ، و ماءٍ مُنتِنٍ . ثُمّ أمرَهُ أن يُفرِغَ الماءَ في الطِّينِ ، و أدَمَهُ اللّه ُ بيَدِهِ .حديث فلَم يَفضُلْ شيءٌ مِن الطِّينِ يَحتاجُ إلَى الماءِ ، و لا مِن الماءِ شيءٌ يَحتاجُ إلَى الطِّينِ . فجَعَلَ الماءَ العَذبَ في حَلقِهِ ، و جَعَلَ الماءَ المالِحَ في عينَيهِ ، و جَعَلَ الماءَ المُرَّ في اُذنَيهِ ، و جَعَلَ الماءَ المُنتِنَ في أنفِهِ
و إنّما سُمِّيَت حَوّاءُ حَوّاءَ لأنّها خُلِقَت مِن الحَيَوانِ .حديث

امام على عليه السلام ـ در پاسخ به پرسش از علّت نامگذارى آدم و حوّا به اين نام ها ـ فرمود : آدم را آدم ناميده اند، چون از اَديم زمين آفريده شد. بدين سان كه خداوند تبارك و تعالى جبرئيل عليه السلام را فرستاد و به او فرمود از اَديم (لايه بيرونى) زمين چهار قسمت خاك بياورد : خاكى سفيد، خاكى سرخ، خاكى قهوه اى و خاكى سياه و آنها را از قسمتهاى نرم و سخت زمين فراهم آورد. آن گاه به او دستور داد چهار قسمت آب بياورد : آبى شيرين، آبى شور، آبى تلخ و آبى گنديده. سپس فرمود كه آب را روى خاك بريزد. و خداوند با دست [قدرت ]خويش آنها را به هم آميخت به طورى كه نه خاكى اضافه آمد كه به آب احتياج داشته باشد و نه آبى كه به خاك نياز داشته باشد. پس، آب شيرين را در قسمت حلق آن قرار داد و آب شور را در چشمانش و آب تلخ را در گوش هايش و آب گنديده را در بينى اش
حوّا نيز از آن رو حوّا ناميده شده كه از حَيوَان (موجود زنده و جاندار) آفريده شده است.

امام على عليه السلام : ··· چون زمينش را آماده ساخت و فرمانش را روان ساخت، آدم عليه السلام را به عنوان مخلوق برتر خود برگزيد و او را نخستين آفريده خود [از نوع انسان] قرار داد.

بحار الأنوار ـ به نقل از ابو مقدام ـ : از امام باقر عليه السلام پرسيدم : خداوند حوّا را از چه آفريد؟ فرمود : اين مردم چه مى گويند؟ عرض كردم : مى گويند : خداوند او را از يكى از دنده هاى آدم خلق كرده است. فرمود : نادرست مى گويند. مگر عاجز بود از اينكه او را از غير دنده آدم بيافريند؟ عرض كردم : فدايت شوم يا بن رسول اللّه ! او را از چه چيز آفريد؟ فرمود : پدرم از پدرانش عليهم السلام به من خبر داد كه رسول خدا فرمود : خداى تبارك و تعالى مشتى گل برداشت و آن را با دست راست خود ـ هر دو دست خدا راست است ـ به هم آميخت و از آن آدم را خلق كرد و مقدارى از آن گل اضافه آمد كه از آن حوّا را آفريد.

امام صادق عليه السلام : آدم را آدم ناميده اند، چون از اَديم زمين آفريده شده است.

امام صادق عليه السلام : حوّا را حوّا ناميده اند چون از حىّ (موجود زنده) آفريده شده است. خداوند عزّ و جلّ مى فرمايد : «شما را از نَفْسى واحد آفريد و جفتش را نيز از همان آفريد».