مقدمه

اهميت سلام از نظر قرآن
فَاِذا دَخَلْتُمْ بُيُوتا فَسَلِّمُوا عَلى اَنْفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِنْ عِنْدِ اللّهِ مُبارَكَةً طَيِّبَةً كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمُ الاْياتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ.
پس هرگاه وارد خانه ها شديد برخودتان سلام كنيد كه آن تهنيتى است پاكيزه و پربركت از سوى خداوند، او اين چنين نشانه ها را بروشنى بيان مى كند شايد شما تعقّل نمائيد.


سلام نام خداوند است.
سلام، تحيّت مسلمان، درود اسلامى و نشان ويژه اُمّت محمّدى است.
سلام، درود يك مؤمن به برادر دينى خويش است.
نشان آشنائى و احترام، دليل تواضع و فروتنى است.
سلام ديباچه كلام و كليد مُحبت است.
پيوندهاى قلبى و روابط عميق درونى بيش از ارتباطهاى صورى و پيوندهاى ظاهرى پايدار است و اساس وحدت انسانها همان پيوند درونى است.
محبّت و دوستى و خيرخواهى وصميميّت، پايه اين اجتماع و شالوده وحدت كاروان بشرى است و ... هر آنچه كه به استحكام اين بنا كمك كند مقدّس است. و هر چه كه دلها را بهم نزديكتر سازد عبادت است.
و آنچه كه كدورتها و فاصله ها و دوگانگى ها را بزدايد قابل احترام و ارج گذارى است.
سلام، از اين روست كه در فرهنگ دينى و اخلاق اسلامى در معاشرت مورد تأكيد بسيار قرار گرفته است.
سلام گفتن، خواستن سلامتى و شادكامى طرف مقابل است.
سلام، يعنى طرف مقابل را از هر گزند و دشمنى و بدخواهى، ايمن كردن.
سلام، مُحبت و عاطفه و آشنايى مى آورد و كدروت را از بين مى برد و تكبّر و غرور را مى زدايد و صفاى دو فرد را نسبت به يكديگر نشان مى دهد.
سلام، نام خُداست و تحيّت فرشتگان و صالحان، در بهشت به بهشتيان.
اينك شما و «چهل شكوفه سلام» كه اميد است در نشر فرهنگ اهل بيت عليهم السلاممؤثّر و خوانندگان گرامى را سودمند اُفتد.
قم ـ محمود شريفى
11 ذيقعده 1416 روز ميلاد امام هشتم عليه السلام
و 12 فروردين 1375 روز جمهورى اسلامى

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود: هر كس به ده تن از مسلمانان برخورد نمايد و بر آنها سلام كند، خداوند ثواب آزاد كردن يك بنده را به او خواهد داد.

از على عليه السلامنقل شده كه فرمود: سلام هفتاد حسنه دارد كه شصت و نه حسنه براى سلام كننده و فقط يك حسنه، براى پاسخ دهنده است.

خاتم الانبياء صلى الله عليه و آله فرمود: وقتى مسلمانى بر مسلمان ديگر سلام كند و او پاسخ دهد، ملائكه هفتاد بار به او درود مى فرستند.

پيامبر خاتم صلى الله عليه و آله فرمود: قسم به كسى كه جانم در دست اوست(خدا)، وارد بهشت نمى شويد تا ايمان بياوريد و ايمان نمى آوريد تا اينكه همديگر را دوست داشته باشيد، آيا راهنمائى كنم شما را به كارى كه وقتى انجام دهيد همديگر را دوست خواهيد داشت؟ گفتند: بله يا رسول اللّه، حضرت فرمود: سلام را در ميان خودتان افشاء (علنى) كنيد.

امام باقر عليه السلام فرمود: خـداوند متـعال، غذا دادن به ديـگران و افـشاء سلام را دوسـت دارد.

پيامبر عظيم الشأن اسلام صلى الله عليه و آله فرمود: بهترين شما كسى است كه اطعام مى كند و به همه سلام مى گويد و شب كه مردم در حال استراحتند نماز مى خواند(يعنى نماز شب بجا مى آورد).

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود: سلام از نامهاى خداست، بنابراين آن را در بين خودتان افشاء كنيد. فرد مسلمان هنگامى كه به گروهى برسد و بر آنها سلام نمايد، اگر پاسخ او را ندهند، كسى كه بهتر و پاكتر از آنهاست(يعنى ملائكه) پاسخ او را خواهند داد.

از رسول اللّه صلي الله عليه و آله نقل شده كه فرمود: هر مسلمان بر مسلمان ديگر، شش حق دارد:
1 ـ هنگام ملاقات بر او سلام نمايد.
2 ـ هنگام مريضى از او عيادت نمايد.
3 ـ وقتى عطسه زد او را به جمله يرحمك اللّه دعا كند.
4 ـ وقتى مرد در مراسم او حضور پيدا نمايد.
5 ـ هنگامى كه او را دعوت كرد اجابت نمايد.
6 ـ آنچه براى خود مى خواهد، براى او هم دوست بدارد و آنچه براى خود نمى پسندد، براى او هم روا ندارد.

از امام صادق عليه السلامنقل شده كه فرمود: سلام، درود وتحيّت امت براى هم كيشان ما و امان است براى كسانى كه در پناه ما هستند.

امام صادق عليه السلام فرمود: يكى از عوامل آمرزش انسان، سلام دادن ونيكوئى درگفتاراست.

پيامبر بزرگ صلى الله عليه و آله فرمود: آيا مايل هستيد بهترين اخلاق اهل دنيا و آخرت را براى شما بيان كنم؟ گفتند: بله يا رسول اللّه! آنگاه حضرت فرمود: بهترين اخلاق آنها، افشاءِ سلام در بين جهانيان است.

امام صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا صلي الله عليه و آلهفرزندان عبدالمطلب را جمع كرد و به آنها فرمود: اى فرزندان عبدالمطلب! سلام را افشاء كنيد، صله رحم انجام دهيد، هنگاميكه مردم در خوابند عبادت نمائيد؛ اطعام كنيد، پاكيزه سخن بگوئيد تا به سلامت وارد بهشت شويد.

پيامبر بزرگ اسلام صلي الله عليه و آله فرمود: در بهشت، قصرها و غُرفه هائى است كه اندرون آنها از بيرون و نماى خارجى و ظاهر آنهااز درون پيداست. از اُمّت من كسانى در آنها سكونت خواهند گزيد كه پاكيزه سخن بگويند، افشاى سلام كنند و شب هنگام كه مردم در خواب راحت آرميده اند به عبادت پردازند، سپس حضرت فرمود: مقصود از افشاى سلام اين است كه از سلام كردن بر هيچ مسلمانى بخل نورزند.

پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله فرمود: وقتى به هم مى رسيد سلام كنيد و دست بدهيد و وقتى خواستيد از يكديگر جدا شويد براى همديگر طلب آمرزش نمائيد.

پيامبر صلي الله عليه و آله به انس فرمود: اى انس! در بيرون به هر كس مى رسى سلام كن كه بر حجم حسنات و پاداشت افزوده مى شود و هنگام ورود به خانه ات سلام كن كه خداوند به تو خير و بركت عطا مى كند.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: هر يك از شما هنگامى كه داخل منزل خود شد، سلام نمايد، چون سلام موجب نزول بركت و اُنس و الفت ملائكه مى شود.

اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: هرگاه يكى از شما وارد منزل خود شد بر خانواده خويش سلام كند و بگويد: السّلام عليكم (درود بر شما). و چنانچه در منزل كسى نبود بگويد: السلاّم علينا من ربّنا يعنى امنيّت و سلامتى از طرف پرودگارمان بر ما باد.

اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: هر تازه وارد، نوعى وحشت ايجاد مى كند، لذا ورود را باسلام آغاز كنيد.

رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: هـنگامى كه وارد مـنزلتان شـديد بـر خـانـواده سـلام كـنيد، زيـرا هـر يك از شـما كه سـلام كـند، شـيطان بـا او وارد مـنزل نمـى شود.

پيامبر گرامى صلي الله عليه و آله فرمود: وقتى كسى از مجلسى برخاست، برادران خود را با سلام وداع نمايد، زيرا در اين صورت اگر خيرى به آنها برسد او هم شريك آنها خواهد بود و اگر شرّى به آنها برسد ضرر و زيانى متوجه او نخواهد شد.

پيامبر بزرگوار اسلام صلى الله عليه و آله فرمود: درود اهل بهشت «السلام عليكم» است.

امام صادق عليه السلام فرمود: آغازگر سلام به خدا و رسولش نزديكتر است.

از رسول گرامى اسلام صلي الله عليه و آله نقل شده كه فرمود: مطيع ترين شما در برابر خداوند متعال كسى است كه سلام را آغاز مى كند.

مردى به آن حضرت (امام حسين) عليه السلام گفت: چطوريد؟ خدا بشما عافيت دهد. امام فرمود: اوّل سلام بعد سخن، خدايت عافيت دهد، سپس فرمود: تا كسى سلام نكند اجازه ورود (يا سخن) ندهيد.

از پيامبر خدا صلي الله عليه و آلهنقل شده كه فرمود: آغاز كننده سلام از تكبّر مُبّرى است.

پيامبر بزرگوار صلي الله عليه و آله در آداب سلام فرمود: كوچك بايد بر بزرگ سلام نمايد. يك نفر بايد به دو نفر سلام كند. گروه كم بايد به گروه زياد سلام نمايد. سواره بر پياده سلام كند. عابر به ايستاده سلام كند. وايستاده بر نشسته سلام نمايد.

امام صادق عليه السلام فرمود: هنگامى كه يكى از شما سلام مى كند بلند سلام كند و نگويد سلام كردم و پاسخم را ندادند شايد سلام گفته ولى شنيده نشده است و وقتى كه كسى پاسخ سلام را مى دهد بلند پاسخ دهد تا سلام كننده نگويد: سلام كردم ولى پاسخم را ندادند.

از امام صادق عليه السلامنقل شده كه فرمود: وقتى كه داخل مسجد شدى و مردم مشغول نماز هستند بر آنها سلام نكن بلكه سلام بر پيامبر صلي الله عليه و آله كرده و مشغول نمازشو. ولى وقتى كه وارد بر گروهى شدى كه مشغول صحبت هستند بر آنها سلام كن.

از امام صادق عليه السلامنقل شده كه فرمود: از آثار تواضع اينست كه انسان به نشستن در پائين مجلس راضى باشد و بهر كس مى رسد سلام نمايد.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: در نماز و سلام كاستى و شتاب نيست.

از نبىّ اكرم صلي الله عليه و آلهنقل شده كه فرمود: سلام دادن مستحب و پاسخ آن واجب است.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: ناتوانترين مردم كسى است كه از دعا كردن عاجز باشد و بخيل ترين مردم كسى است كه در سلام كردن بخل ورزد.

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: وقتى مسلمانى از كنار برادر مسلمانش عبور مى نمايد و سلام نمى كند ملائكه از آن مسلمان تعجب مى كنند.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: پنج چيز را تا وقت مرگ ترك نمى كنم: ... يكى از آنها سلام كردن بر كودكان است تا بعد از من سنّت شود.

از امام صادق عليه السلام نقل شده كه فرمود: پيامبر صلي الله عليه و آله بر زنها سلام مى كرد و آنها هم پاسخ مى دادند، همينطور اميرالمؤمنين هم بر آنها سلام مى كرد، ولى بر زنهاى جوان دوست نداشت سلام كند و مى فرمود: مى ترسم زيانى كه در اثر صداى زن جوان عايد من مى شود بيش از اجر و پاداش سلام باشد.

امام صادق عليه السلاماز پدر بزرگوارش امام باقر عليه السلامنقل كرده كه فرمود: بر اين گروهها سلام نكنيد: 1ـ يهـوديان 2ـ نصارى 3ـ مجُوسيها 4 ـ بت پرستان 5 ـ بر كسـانى كه سر سفُره شرابخواران نشسته اند 6ـ بر صاحب شطـرنج و تخـت نرد 7 ـ مرد بـدكار(مرد زن نـما) 8 ـ شـاعرى كه بـر زنــان پـاك تـهمت بـزنـد 9 ـ نمازگـزار، چـون او آمـادگى پـاسـخ دادن را نـدارد در صـورتى كـه ســلام از سـلام كننده مستـحب است و پـاسـخ دادن واجـب اسـت. 10 ـ ربـا خـوار 11 ـ كـسى كه در حـال قضاء حاجت اسـت 12 ـ كسى كـه در حمّـام اسـت 13 ـ فـاسـقى كه فـسق خـود را آشــكار مى كـند

امام صادق عليه السلاماز پدر بزرگوارش نقل كرده كه فرمود: پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: شما به اهل كتاب سلام نكنيد، اگر آنها به شما سلام كردند در پاسخ بگوئيد: عَليكُم.

امام صادق عليه السلاماز پدر بزرگوارش امام باقر عليه السلامنقل كرده كه فرمود: على عليه السلام وقتى امام در حال ايراد خطبه و سخنرانى بود، دوست نداشت كه پاسخ سلام را بدهد. (كنايه از اين است كه در چنين موقعى ترك سلام بهتر است.)

از امام صادق عليه السلامنقل شده كه فرمود: سه نفر لازم نيست كه سلام كنند:
1 ـ كسى كه همراه جنازه مى رود.
2 ـ كسى كه به نماز جمعه مى رود.
3 ـ كسى كه در حمّام است.

از امام صادق عليه السلامروايت شده كه فرمود: هنگاميكه در ميان جمعى هستيد يكنفر سلام كند كافيست و در ميان جمع هم يكنفر پاسخ دهد كفايت مى كند.