لازمترين دانش

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر كه خود را شناخت، پروردگارش را شناخت. بعد از آن، بر تو باد تحصيل دانشى كه عمل جز با آن درست نباشد و آن اخلاص است.

تنبيه الخواطر : شخصى از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله درباره بهترين كارها سؤال كرد. حضرت فرمود : شناخت خدا و آگاهى در دين او. حضرت اين دو جمله را براى آن مرد تكرار نمود. آن مرد عرض كرد: اى رسول خدا! من از شما درباره عمل مى پرسم و شما از علم پاسخم مى دهيد؟ حضرت فرمود: با وجودِ علم، عمل اندك هم سودت مى دهد، ولى با وجودِ جهل، عمل بسيار هم به حال تو سودى ندارد.

امام على عليه السلام ـ در پاسخ به اين پرسش كه: دانش چيست؟ ـ فرمود : چهار جمله: اين كه خدا را به اندازه نيازى كه به او دارى عبادت كنى، به اندازه طاقتى كه در برابر آتش دارى نا فرمانيش كنى، براى دنيايت به اندازه عمرى كه در آن دارى كار كنى و براى آخرتت به اندازه مدّتى كه در آن هستى كار كنى.

امام باقر عليه السلام : بدان كه هيچ دانشى چون طلب سلامتى نيست و هيچ سلامتى اى مانند سلامت دل نمى باشد.

امام كاظم عليه السلام : سزاوارترين دانش براى تو، آن دانشى است كه عملت جز با آن درست نشود و ضرورى ترين عمل براى تو، عملى است كه [اگر انجام ندهى] در برابر آن باز خواست مى شوى و لازم ترين دانش براى تو، دانشى است كه صلاح و فساد دلت را به تو نشان دهد و نيك فرجام ترين دانش، آن دانشى است كه بر عمل تو در اين دنيا بيفزايد. بنا بر اين، به دانستن چيزى كه ندانستن آن زيانى به تو نمى رساند، مپرداز و از دانستن چيزى كه فرو گذاردنش بر نادانى تو مى افزايد، هرگز غفلت مَوَرز.