میزان الحکمه ج12

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : از ناز پروردگى بپرهيزيد؛ زيرا كه بندگان خدا ناز پرورده نيستند.

امام على عليه السلام : اى فرزند آدم! هرگاه ديدى كه گناه مى كنى و با اين حال پروردگار پاك نعمت هايش را پياپى به تو ارزانى مى دارد، از او برحذر باش.

امام على عليه السلام : بسا كسى كه نعمت براى او [مايه ]بلا و گرفتارى است.

امام على عليه السلام : بسا كسى كه به سبب احسان [خداوند] به او، كم كم به عذاب نزديك شده است و بسا كسى كه به سبب پرده پوشى خداوند بر او، مغرور گشته است و بسا كسى كه به سبب ستايش مردمان از او، فريب خورده است و خداوند هيچ كس را به چيزى مانند مهلت دادن به او نيازموده است.

امام على عليه السلام : اى مردم! همان گونه كه خداوند شما را از سختى و عذاب ترسان مى بيند بايد از نعمت نيز هراسان ببيند؛ زيرا هر كه دَرِ نعمت به رويش گشوده شود و آن را مهلت خداوندى نداند از پيشامدى ترسناك خود را ايمن پنداشته است و هر كس به تنگدستى گرفتار آيد و آن را آزمايشى [الهى] نداند، پاداشى را كه در انتظار اوست از دست داده است.

امام على عليه السلام : بسا كسى كه به او نعمت داده شده و به سبب اين احسان تدريجاً به عذاب نزديك مى شود و اى بسا كسى كه به نظر مردم بلا زده است اما در واقع [با اين بلا ]به او احسان مى شود.

امام على عليه السلام : بسا نعمت داده اى كه به تدريج به خشم خدا نزديكتر مى شود و بسا بلا زده اى كه با آن بلا به او خوبى مى شود.

امام على عليه السلام ـ در وصف دنيا طلبان ـ فرمود : دنيا آنان را به كوره راه مى برد و ديدگانشان را از ديدن نشانه هاى هدايت فرو پوشانيده است. از اين رو، در حيرتكده دنيا سرگشته اند و در نعمت هاى آن غرقه و دنيا را خداوندگار خويش گرفته اند.

امام على عليه السلام : از سرمستى هاى نعمت بترسيد و از سختى هاى خشم و انتقام [خدا ]حذر كنيد.

امام على عليه السلام ـ در سخن از پيشامدهاى ناگوار ـ فرمود : در آن زمان، نه از شراب، كه از نعمت و خوشگذرانى سرمست مى شويد.

امام على عليه السلام : از خداوند سبحان مسألت مى كنيم كه ما و شما را از كسانى قرار دهد كه هيچ نعمتى آنان را سرمست نمى كند و هيچ هدفى از طاعت پروردگار بازشان نمى دارد و پس از مرگ، گرفتار پشيمانى و اندوه نمى شوند.

امام حسين عليه السلام : استدراج و مهلت دهى خداوند سبحان به بنده اش اين است كه به او نعمت هاى فراوان دهد و توفيق شكرگزارى را از وى بگيرد.

امام صادق عليه السلام : بسا افرادى كه به سبب نعمتى كه خدا به آنها داده است دچار غرور و غفلت شده اند و بسا كسانى كه بر اثر پرده پوشى خدا كم كم به عذاب خدا نزديك گشته اند و بسا كسانى كه به مدح و ثناى مردم فريفته شده اند.

امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به فردى كه عرض كرد : از خداوند مسألت كردم كه به من مال و فرزند و خانه اى روزى كند و روزيم فرمود و اينك مى ترسم كه اينها از باب استدراج و مهلت دهى باشد ـ فرمود : به خدا سوگند كه اگر با حمد و سپاس همراه باشد، چنين نخواهد بود.

امام صادق عليه السلام ـ درباره آيه «سنستدرجهم من حيث لا يعلمون» ـ فرمود : استدراج اين است كه بنده گناه كند و با اين حال خداوند باز به او نعمت دهد، تا آن نعمت او را از استغفار از آن گناه باز دارد.

امام صادق عليه السلام ـ در پاسخ به سؤال از معناى استدراج ـ فرمود : معنايش اين است كه بنده گناه كند و خداوند به او مهلت دهد و با وجود گناه باز به او نعمت دهد تا اين نعمت او را از طلب آمرزش براى آن گناه باز دارد. چنين شخصى بى آن كه بفهمد تدريجاً به خشم و عذاب خدا نزديك شده است.

الأمالى للمفيد ـ به نقل از زيد شحّام ـ : از امام صادق عليه السلام شنيدم كه فرمود : شبانه روز از يورش هاى خدا برحذر باشيد. عرض كردم : يورش هاى خدا چيست؟ فرمود : كيفر دادن بر گناهان.