مقدمه

هر پسر و دخترى كه پا به دوران جوانى مى گذارد، بزرگترين آرزويش ازدواج و ايجاد كانون گرم و پر مِهر خانواده است، تا يار و مونس و محرم راز پيدا كند و از نعمت زندگى مشترك زناشويى، استقلال و آزادى بيشترى بهره مند گردد. پسران و دختران جوان سعادت خود را در سايه زندگى مشترك جستجو مى كنند. چنين ميلى بطور طبيعى و فطرى در انسانها وجود دارد و نمى توان از آن صرف نظر كرد. آرى بزرگترين پناهگاه مطمئن براى جوانان، كانون گرم خانوادگى است كه مى توانند اضطرابهاى درونى خود را در آن به اطمينان، استقامت و آرامش تبديل كنند و غمها و نگرانيهاى خود را از ياد ببرند. امر ازدواج و تحقّق آن در جامعه بايد براى همه كس آسان باشد. چرا كه اين امر يك ضرورت حياتى است، مانند آب و نان كه در هر جامعه اى از همه كالاها ضرورى تر و مهم تر است.
ولى متأسفانه در جامعه امروزى ما روز بروز بر تشريفات، سنگينى مهريّه ها، اسرافها و تجمل گرايى ها افزوده مى شود! كه تحمّل پى آمدهاى آن براى عموم افراد جامعه دشوار و چه بسا براى بعضى غير ممكن مى باشد، و پدر و مادران هم هيچ توجّهى به اين امر مهّم نمى كنند. بلكه بعضى از پدران و مادران با رقابتهاى غلط، فرزندان خود به ويژه دختران جوان خود را به سوى بدبختى سوق مى دهند. دخترى كه هنوز در سنين نوجوانى بسر مى برد و در اوّل راه است، مادران باتوقعّات زياد، آن هم نامعقول و غيرممكن، باعث تباه شدن دو انسانى كه به هم پناه مى آورند، مى شوند. مادران بجاى اينكه دختران خود را به سازگارى، ساده زيستى و ارزشهاى انسانى راهنمايى كنند، تشريفات و زرق و برق ظاهرى را در چشم فرزند جوان خود بزرگ جلوه مى دهند.
جاى بسى تأسف است كه پرده هاى ضخيم غفلت و نادانى چشم و گوش و دل برخى افراد ظاهر بين را چنان بسته است كه همه ارزشها و سعادت و عاقبت و عافيت و راحتى فرزندان خود را در سايه پول، تجّمل و ژست و خوش تيپ بودن و حسن قيافه مى جويند! شگفتا كه اينان راه شقاوت مى پويند!.
ما بهترين راه و روش زندگى را در كلام و عمل پيامبر صلي الله عليه و آلهو خاندان پاكش مى يابيم و احكام اسلام را روشنترين آينه زندگى سعادتمند مى بينيم پس بهتر آن است كه به آيين اسلام روى آوريم و سيره رهبران آسمانى آن را سرمشق زندگى خود سازيم تا شايد از فتنه هاى روزگار در امان باشيم.
فتنه مى خيزد از اين طاق مُقرنَس، برخيز
تا به ميخانه پناه از همه آفات بريم! «حافظ»
دفترى كه در پيش روى شما عزيزان قرار دارد حاوى چهل حديث نورانى و راهگشا از پيشوايان معصوم عليهم السلام است. مترجم بنابر وظيفه خود، اين مجموعه را گزينش، تنظيم و ترجمه كرده و تحت عنوان چهل حديث «ازدواج» به همه جوانانى كه در اوّل راه زندگى اند، تقديم مى نمايد.
خوانندگان گرامى در اين دفتر كوچك، اهميّت، آداب و آثار ازدواج در اسلام را در آينه كلام روشن راهبران الهى راه زندگى مشاهده مى كنند. و پيداست كه هيچ سخنى والاتر از كلام اين بزرگان نيست. و ما هر راه ديگرى را كه نشان دهيم به روشنى راه آن پيام آوران سعادت ابدى بشر نخواهد بود. و مردم ما به خوبى اين حقيقت را مى دانند و به حرف هيچ حكيم و دانايى به اندازه سخن پيشوايان معصوم خود، دل نبسته اند و نخواهند بست و ايمان دارند كه: «كلامُكُمْ نورٌ وَ امرُكُمْ رُشدٌ ...».

والسلام على من اتبع الهدى
20 جمادى الثانى 1416 ـ 23/8/74
(روز ولادت حضرت فاطمه زهرا« عليهاالسلام»)
قم ـ محمّد رحيم بيگ محمّدى اندريان


قالَ اللّهُ تَعالى:
وَ اَنْكِحُوا الاَْيامى مِنْكُمْ وَ الصّالِحينَ مِنْ عِبادِكُمْ وَ اِمآئِكُمْ اِنْ يَكُونُوا فُقَرآءَ يُغْنِهِمُ اللّهُ مِنَ فضْلِه وَ اللّهُ واسِعٌ عَليمٌ.

پروردگار متعال مى فرمايد:
مردان بى زن و زنان بى شوهر، بردگان و كنيزان صالح را تزويج كنيد. چنانچه آنان فقير باشند، خداوند به لطف خود غنى و بى نيازشان مى سازد. كه خداوند به احوال بندگان خود آگاه و رحمتش وسيع است.
«سوره نور، آيه 32»

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: كسى كه ازدواج كند، نصف دينش را حفظ كرده است.

امام صادق عليه السلام فرمود: هركس از ترس فقر ازدواج نكند نسبت به لطف خداوند بدگمان شده است. چرا كه خداوند مى فرمايد: اگر آنان فقير باشند خداوند از فضل و كرم خود بى نيازشان مى كند.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: درهاى رحمت آسمانى در چهار وقت گشوده مى شود: 1 ـ موقع بارش باران. 2 ـ زمانى كه فرزند به چهره پدر و مادرش مى نگرد. 3 ـ هنگام گشوده شدن در كعبه. 4 ـ هنگام برپايى مراسم عقد و عروسى.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: بيشترين اهل جهّنم جوانان بى همسر هستند.

امام صادق عليه السلام فرمود: كسى كه مجردى را تزويج كند و امكان ازدواج او را فراهم نمايد از كسانى است كه در قيامت خداوند به آنان نظر لطف مى كند.

امام كاظم عليه السلام فرمود: سه دسته در روزقيامت، روزى كه سايه و پناهى جزء سايه خداوند نيست، در سايه و پناه خدا هستند: 1 ـ مردى كه زمينه ازدواج برادر مسلمانش را آماده نمايد. 2 ـ مردى كه خدمتگزارى به برادر مسلمانش بدهد. 3 ـ كسى كه سرّ برادر مسلمانش را بپوشاند.

امام صادق عليه السلام فرمود: چهار كس در قيامت مورد نظر پروردگارند: 1 ـ آنكه چون طـرف معامـله پشيـمان شـود، معـامله را برگرداند. 2 ـ كسى كه غم از دلى برگيرد. 3 ـ كسى كه برده اى را آزاد كند. 4 ـ كسى كه مرد مجرّدى را زن دهد.

حضرت على عليه السلام فرمود: از بهترين شفاعتها، شفاعت بين دو نفر در امر ازدواج است تا اينكه خداوند آنان را مجذوب يكديگر گرداند.

از پيامبر خدا صلي الله عليه و آله نقل شده: هر كه با زنى به خاطر مالش ازدواج كند، خداوند او را به مال وى واگذار مى كند، و هر كه با او به خاطر جمال و زيبائى اش ازدواج نمايد، در او چيزى را كه خوشايند او نيست، خواهد ديد، و هر كه با وى به خاطر دينش ازدواج كند، خداوند تمامى اين مزايا را براى او جمع مى كند.

امام صادق عليه السلام فرمود: مانعى ندارد كه مرد قامت و صورت زنى را كه قصد ازدواج با او دارد، ببيند.

محمّد ابن مسلم مى گويد: از امام باقر عليه السلام پرسيدم: مردى كه مى خواهد ازدواج كند حق دارد زن را ببيند؟ امام عليه السلام فرمود: آرى، چون در برابر آن بهاى سنگينى مى پردازد.

حضرت على عليه السلام فرمود: هر وقت يكى از شما، بخواهد، ازدواج كند، بايد از اوصاف موى سر زن سؤال كند همچنانكه از چگونگى رخسار او نيز مى پرسد. چون كه موى زن يكى از دو زيبايى (مو و صورت) اوست.

امام رضا عليه السلام فرمود: وقتى كه از دين و اخلاق خواستگار راضى بوديد به ازدواج با او راضى باشيد و به خاطر فقير بودنش او را رد نكنيد.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: وقتى كه اشخاصِ هم شأن به خواستگارى دختران شما آمدند، به آنها دختر دهيد و در كار آنها منتظر حوادث نباشيد.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: پس از اسلام، هيچ نعمتى براى مرد بهتر از زن مسلمانى نيست كه هرگاه به او بنگرد، مسرورش كند و هرگاه به او فرمان دهد، اطاعتش نمايد و در غياب او حافظ ناموس و مالش باشد.

امام صادق عليه السلام فرمود: زن همانا گردنبندى است، نيك بنگر كه چه گردنبندى را به گردنت آويزان مى كنى.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: بپرهيزيد از سبزيجاتى كه در مزبله مى رويد. عرض شد: يا رسول اللّه! سبزيجاتى كه در مزبله مى رويد چيست؟ حضرت صلي الله عليه و آله فرمود: زن زيبايى كه در خانواده پست و ناشايست بوجود آمده باشد.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: با دختران باكره ازدواج كنيد زيرا كه دهان آنان شيرين و رَحِمشان مناسبتر است و زود چيزى را ياد مى گيرند و محبّتشان پايدارتر است.

كسى از امام صادق عليه السلام سؤال كرد: من مى خواهم با زنى ازدواج كنم ولى پدر و مادرم مايلند با ديگرى ازدواج كنم. امام عليه السلام فرمود: با زنى كه خودت مايل هستى ازدواج كن، و زنى را كه پدر و مادرت [بدون رضايت تو] انتخاب كرده اند، رها كن.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: همانا از نشانه هاى بركت زن آن است كه خواستگاريش بى تكلّف و آسان انجام گيرد.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: هيچ يك از شما زنى را كه ديگرى خواستگارى مى كند، خواستگارى نكند. [ تا اينكه با او ازدواج كند و يا اينكه منصرف شود. اگر منصرف شد خواستگاريش بلا مانع است.]

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: شرابخوار اگر تقاضاى ازدواج كرد قبول نكنيد.

امام رضا عليه السلام فرمود: مراسم عروسى در شب، سنت پيامبر اسلام صلي الله عليه و آلهاست، چرا كه خداوند شب را مايه آرامش قرار داده و زن هم آرامش خاطر است.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: سور و وليمه در پنج مورد است: 1 ـ عروسى 2 ـ تولد اولاد 3 ـ ختنه كردن نوزاد 4 ـ خريدن خانه 5 ـ بازگشت از سفر مكّه

امام صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا صلي الله عليه و آله در هنگام تزويج «ميمونه» دختر «حارث» وليمه داد و با غذاى معجون خرما از حاضرين پذيرائى فرمود.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: سور و طعام دادن در ازدواج، از سنت پيامبران است.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: بهترين زنان امت من زنانى هستند كه خوشروتر و مهريّه ايشان كمتر باشد.

امام صادق عليه السلام فرمود: كمى مهريّه زن از بركات اوست.

حضرت على عليه السلام فرمود: مهريّه زنها را بيشتر نكنيد كه موجب كدورت و دشمنى گردد.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: اگر تمام چيزهاى كه در روى زمين است از طلا و نقره باشد و زن آنها را به خانه شوهرش بياورد. آنگاه يك روز بر سر شوهرش منت بگذارد و بگويد تو كيستى؟ اين اموال مال من است. در اين صورت اجر و عمل وى از بين مى رود اگر چه از عابدترين مردم باشد. مگر اينكه توبه كند و برگردد و از شوهرش عذر خواهى كند.

امام صادق عليه السلام فرمود: خداوند خانه اى را كه در آن عروسى انجام گرفته، دوست مى دارد.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: شب بيدارى روانيست، مگر در سه مورد؛ 1 ـ تلاوت قرآن. 2 ـ تحصيل علم. 3 ـ بردن عروس به خانه داماد.

پيامبرخدا صلي الله عليه و آله امر فرمود: دختران عبدالمطلب و زنان مهاجر و انصار در شب عروسى حضرت فاطمه عليهاالسلام به همراه او بروند و شادى كنند، شعر و سرود بخوانند، تكبير و حمد بگويند. و از گفتن حرفهايى كه خدا بدان راضى نيست، بپرهيزند.

امام صادق عليه السلام فرمود: مراسم عروسى را در شب و مهمانى و ضيافت را در روز انجام دهيد.

امام صادق عليه السلام فرمود: چون همسرت به خانه تو آمد، دست بر پيشانيش بگذار، و روبه قبله اش برگردان و [دعا كن و] بگو: خداوندا! ... اگر از اين همسرم، فرزندى براى من تقدير نمايى، فرزند مبارك و سالم عنايت فرماى.

از امام صادق عليه السلام سؤال شد در مورد مردى كه با دخترباكره اى ازدواج مى كند، امام عليه السلام فرمود: شوهر يك هفته در پيش او باشد.

امام صادق عليه السلام فرمود: خوشبخت است، خوشبخت است، آن زنى كه شوهرش را احترام كند و آزارش ندهد و در تمام مراحل از وى اطاعت نمايد.

حضرت امام كاظم عليه السلام فرمود: هر زنى كه به شوهرش قدرى آب آشاميدنى بدهد، پاداش آن از عبادت يك ساله بالاتر است.

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: خوشا به حال زنى كه همسرش از او خشنود و راضى باشد.

امام صادق عليه السلام فرمود: هر چه محبت مرد بر زن بيشتر گردد، بر فضيلت ايمانش افزوده مى شود.