میزان الحکمه ج4

مدارا كردن

ثمره مدارا كردن

فرجام كسى كه با مدارا اصلاح نشود

دعا

دعا، سلاح پيامبران است

دعا، قضاى حتمى را برمى گرداند

دعا، شفاى هر دردى است

دعا انواع بلاها را دفع مى كند

پيشدستى در دعا

تشويق به دعا كردن براى هر حاجتى

دعا، كليد اجابت است

شرايط استجابت دعا

1 ـ شناخت

2 ـ عمل كردن به مقتضاى شناخت

3 ـ پاكى دل

4 ـ پاكى درآمد

5 ـ حضور و رقّت قلب در هنگام دعا

1 ـ گناه

2 ـ ستم

3 ـ ناسازگارى درخواست، با حكمت خداوند

1 ـ بسم اللّه گفتن

2 ـ تمجيد خداوند

3 ـ صلوات بر محمّد و خاندانش

4 ـ شفيع قرار دادن صالحان

5 ـ اعتراف به گناه . 6 ـ تضرع و ابتهال

7 ـ به جا آوردن دو ركعت نماز

8 ـ كوچك نشمردن هيچ دعايى

9 ـ بسيار نشمردن خواسته

10 ـ بلند همّتى در خواستن

11 ـ دعا كردن براى همه

12 ـ دعاى پنهانى

13 ـ دعاى گروهى

14 ـ خوش بينى به اجابت دعا

15 ـ انتخاب زمان مناسب

16 ـ پافشارى

1 ـ دعا براى چيزهاى ناشدنى و ناروا

2 ـ شتاب داشتن

3 ـ صلاح كار خود را به خدا نياموزد

كسى كه حاجتش بى درخواستبرآورده مى شود

آن كه دعايش مستجاب مى شود

دعاهايى كه مستجاب مى شود

دعاهايى كه مستجاب نمى شود

علل تأخير در استجابت دعا

علل مستجاب نشدن دعا

بر حذر داشتن از دعاى ناآگاهانه

نهى از دعا كردن براى ستمگرانو كافران

دعا، بى تأثير نيست

آثار دعا در غياب

زندگى دنيوى

دنيا كشتزار آخرت است

دنيا براى غير خود آفريده شده است

نكوهش برگرفتن از دنيا پيش از نياز

بر گرفتن از دنيا به اندازه ضرورت

دنيا از آنِ كسى است كه آن را رها كند

نكوهش ناآگاهانه دنيا

ديده بينا داشتن در دنيا

ويژگيهاى دنياى نكوهيده

دنيا دوستى منشأ هر گناهى است

آنچه دنيا دوستى به شمار نمى آيد

پيامدهاى دنيا دوستى

نفرت از دنيا

دنيا از ديدگاه امام على عليه السلام

دنيا در حقيقت بازى و سرگرمى است

بر حذر داشتن از دنيا

پرهيز از فريب دنيا

خطر فريفته شدن به دنيا

تنها نادان فريب دنيا را مى خورد

دنيا در فريب مردم ، مقصّر نيست

پرهيز از دل خوش كردن به دنيا

پرهيز از دل بستن به دنيا

نگاه به دنيا

خطرِ برگزيدن دنيا [بر آخرت]

تشويق به برگزيدن آخرت [بر دنيا]

مردم بنده دنيايند

ويژگيهاى دنيا پرستان

دنيا زندان مؤمن است

خدايا! دنيا را زندان من مگردان

خطر اهمّيت دادن زياد به دنيا

پر ارج ترين مردم

خوارى و بى ارزشى دنيا نزد خدا

حقير بودن دنيا

نهى از بزرگداشت دنيادار

جدايى دنيا از آخرت

خوشى دنيا، اندوه آخرت است

فراهم آمدن دنيا و آخرت

اهتمام مؤمن به دنيا و آخرت

مَثَل دنيا

مَثَلِ اهل دنيا

حكايت انسان و دنيا

مَثَل كسى كه دنيا را آزموده است

سراى برخوردارى محدود

دنيا پُل است

دنيا سراى گذر است

دنيا ساعتى است

دنيا همچون حركت سايه هاست

دنيا، دريايى ژرف است

دنيا ميهمان سراست

دنيا، سرايى فرو رفته در بلا

دنيا براى هيچ كس زلالو بى رنج نيست

فرزند دنيا نباشيد

دنيا دست به دست مى گردد

گوناگون

فرومايگى

روزگار

روزگار، دو روز است

وسيله كمك گرفتن در برابر روزگار

دهرى مسلكان

سازشكارى با گنهكاران

سازشكارى با برادران

سازشكارى كردن با نفس

سازشكارى درباره حق

هر دولتى را دوره اى است

دولت بزرگواران

دولت بدكاران

عوامل نابودى دولت

عوامل پايدارى دولت

درمان كردن

هر دردى را دارويى است

شتاب نكردن در مصرف دارو

پرهيز ، بهترين داروست

بزرگترين دارو

درمان با چيزهاى حرام

درمان كردن خود از بيماريهاى دنيوى

گوناگون

اهمّيت دين

آغاز و فرجامِ دين

ريشه دين

رأس دين

نظام دين

مجمع دين

ملاك دين

ستون دين

نصف دين

بهترين ديندارى

پايه هاى دين

ثمره دين

آفات دين

ترغيب به محافظت از دين

ويژگى هاى كسى كه دين ندارد

پرهيز از تحقيرِ دين و دين داران

سرانجام تحقير دين

دين حقّ

دين استوار

دين حنيف

آسانى دين

در دين ، تنگنا نيست

كمال دين

كامل كردن دين

دينى كه اعمال، جز با اعتقاد به آنپذيرفته نمى شود

در دين اجبار نيست

روش شناخت دين

دين داران

حفظ كردن دين با دنيا

دعا براى استوارى دين در دل

خصوصيت نگهبانان دين خدا

تقويت دين، با افراد بى بهره از آن

گوناگون

نكوهش وام گرفتن

وام گرفتن در صورت نياز

ترغيب به يادداشت كردن بدهكاريها

نهى از تعلّل در پرداخت بدهى

فضيلت ياد خدا

ياد خدا، خوى پرهيزگاران است

ارزشِ به ياد خدا بودن ، نزد خدا

ترغيب به بسيار ياد كردن خدا

تبيين ذكرِ بسيار

تشويق به مداومت بر ذكر

ياد خدا در همه حال نيكوست

ياد كنندگان [خدا]

ياد كننده خدا، به منزله نمازگزار است

ياد كننده خدا، همنشين خداست

به ياد من باشيد تا به ياد شما باشم

1 ـ ياد خدا، كليد خود سازى است

2 ـ ياد خدا، حيات دلهاست

3 ـ ياد خدا، خوراك جانهاست

4 ـ ياد خدا، روشنايى دلهاست

5 ـ ياد خدا، صيقل دلهاست

6 ـ ياد خدا، شفاى دلهاست

7 ـ ياد خدا، كليد اُنس است

8 ـ ياد خدا، طرد كننده شيطان است

9 ـ ياد خدا، سبب ايمنى از نفاق است

10 ـ ثمره ياد خدا محبّت است

11 ـ ثمره ياد خدا عصمت است

12 ـ آرام گرفتن دلها به ياد خدا

13 ـ ياد خدا، شرح صدر مى آورد

الف ـ هنگام رويارويى با دشمن

ب ـ هنگام ورود به بازارها

ج ـ هنگام غم ، داورى و تقسيم

د ـ هنگام خشم

ه ـ در تنهايى و هنگام لذّتها

حقيقت ياد خدا

توفيق يافتن براى ياد خدا

ويژگى اهل ذكر

ارزش كسانى كه مشاهده آنهاياد آور خداست

عوامل مداومت بر ذكر

موانع ذكر خدا

خطر موانع ذكر خدا

آثار روى گرداندن از ياد خدا

خدا فراموشى، خود فراموشى است

انواع ياد خدا

ذكر خفىّ

خانه هاى ذكر

گوناگون

خوارى

مؤمن را نشايد كه خود را خوار سازد

عوامل خوار كننده

زبونترين انسان

گناه

پرهيز از گناه

خردمند گناه نمى كند

دورى از گناه سزاوارتر از انجامكار خوب است

هشدار به چيره شدن كارهاى بد

كسى كه با نافرمانى خدا به دنبالكارى باشد

تظاهر به گناه

بزرگترين گناهان

كثيف ترين گناهان

گناهانى كه آمرزيده نمى شود

بر حذر داشتن از گناه در خلوت ها

گناه آشكار و پنهان

سبك و كوچك شمردن گناه

گناهان كوچك راهى استبه سوى گناهان بزرگ

پرهيز از گناهان خُرد انگاشته

گناهان كبيره

بزرگترين گناهان كبيره

اصرار بر گناه

شاد شدن به گناه

نقش گناهان در تباهى دل

نقش گناهان در زوال نعمتها

نقش گناهان در فرود آمدن بلاها

آثار گناهان در خشكى و دريا

آثار گناهان بر روى غير گنهكاران

گناهانى كه آثار خاصى دارند

گناهان زود كيفر

داروى گناهان

پرده پوشى خدا نسبت به گنهكار

1 ـ كيفر دنيوى

2 ـ بيماريها

3 ـ اندوهها

4 ـ كارهاى نيك

5 ـ خوش خويى

6 ـ فريادرسى ستمديدگان

7 ـ استغفار فرشتگان

8 ـ سجده زياد

9 ـ حج و عمره

10 ـ آغاز كردن و پايان بردن نامه عمل به نيكى

11 ـ صلوات فرستادن بر محمّد و آل او

12 ـ مرگ

عوامل مصونيّت از گناه

عوامل فرو رفتن در گناهان

گوناگون

نكوهش رياست

خطر رياست طلبى براى دين

بر حذر داشتن از رياستْ دوستى

نابودىِ رياست طلب

رياست طلبى نكوهيده

آفت رياست

ابزار رياست

نويد رؤيا

رؤيا و نبوّت

كثرت رؤياى پيامبر صلى الله عليه و آله

اقسام رؤيا

منشأ رؤيا

تعبير و بازگو كردن خواب

رفتار شايسته در هنگام ديدنخوابهاى ناخوشايند

گوناگون

نكوهش رياكارى

بر حذر داشتن از رياكارى

عمل رياكار بالا نمى رود

هر كس كارى را براى غير خدا كند ،خداوند وى را به همو وا گذارد

عمل رياكار پذيرفته نمى شود

راه نجات

ريا و شرك

فرجامِ بدِ رياكاران

حسابرسىِ رياكار

نشانه هاى رياكار

پرسش هايى درباره ريا

وسوسه ريا داشتن

ياد كردنِ كارهاى نيك و رياكارى

عظمت عبادت پنهانى

گوناگون

عوامل درست انديشى

خطر لغزش رأى

نزديكترين رأى ها به درستى

آثار خودْ رأيى

عوامل ويران كننده انديشه

دولتِ بخت و رأى درست

كوشش فكرى

به كارگيرى انديشه در دين

گوناگون

بر حذر داشتن از ربا

چگونگى محشور شدن ربا خوار

گناه ربا

حكمت تحريم ربا

عوامل آلوده شدن به ربا

حيله هاى ربا خوارى

بى بركت بودن ربا

بدترين نوع ربا

كسى كه ربا خوارى را حلال شماردمحارب است

رجعت مردگان

رجعت در فاصله ماه جمادى و رجب

آنان كه خبر رجعتشان دادهشده است

همگانى نبودن رجعت

رجعت كسانى كه كشته شدهيا مرده اند

تشويق به اميد واقعى

بر حذر داشتن از اميد دروغين

برحذر داشتن از اميد بستنبه غير خدا

اميد بخش ترين آيه قرآن

در نوميدى بسى اميد است

تشويق به مهربانى با يكديگر

كسانى كه قابل مهربانى و ترحّمند

رحمت خدا

گستردگى رحمت خدا

خداوند ، رحمت را تعهّد كرده است

موجبات رحمت

موانع رحمت

خود را در معرض رحمت خداقرار دهيد

آن كه شايان رحمت است

رحمت خدا در ماه رجب

فضيلت صله رحم

هيچ چيز پيوند خويشاوندى را نمى بُرد

آثار صله رحم كردن

صله رحم و طول عمر

يك سال راه برو تا صله رحم كنى

پيوند با خويشاوندى كه قطع رحمكرده است

برحذر داشتن از قطع رحم

كمترين مصداق صله رحم

تشويق به انجام رخصتها

ابهام در احاديث رخصتها

ارتداد و وا پس گرايى

كيفر ارتداد

وضعيت مرتدّ بعد از توبه

آنچه موجب كفر و ارتداد مى شود

روزى رسان

گشايش و تنگى در روزى

حكمت تنگى و گشايش روزى

تضمين روزى

تضمين روزى براى جوينده روزى

مشغول شدن به روزى تضمين شده،شما را از انجام دادن فرايض باز ندارد

حرص زدن و افزايش روزى

ثمره ايمان به مقدّر بودن روزى

فراخى روزى و حماقت

تشويق به اعتدال در طلب روزى

معيار در طلبِ روزى

روزى و جوينده اش

انواع روزى

رسيدن روزى از جايى كه انسانگمانش را هم نمى برد

غم روزى فردا خوردن

تأخير در رسيدن روزى

كار شايسته هنگام تأخير روزى

دعا كردن براى روزى

رضايت به روزى كم

عوامل رساننده و افزاينده روزى

عوامل روزى بَر

طلب حلال

طلب حلال واجب است

تشويق به خوردن از دسترنج

بار هزينه خود و خانواده رانبايد به دوش ديگران انداخت

بى نيازى از مردم

تقدير روزى ها از حلال است

روزىِ حلال، قُوتِ برگزيدگانخدا] است

بهترين روزى آن است كه انسان راكفايت كند

بسندگى به كفاف

روستا و نادانى

توضيح :

فرستاده هر كس ترجمان خِرد اوست

نهى از كشتن فرستادگان

رشوه

رشوه، حرام است

رشوه گرفتن، كفر است

نكوهش رشوه دهنده و رشوه گيرو واسطه

شير خوردن كودك

دايه هاى ناشايست

خرسندى

رأس طاعت خدا خشنودى است

خشنودى، بالاترين درجه يقين است

خشنودى و ايمان

معناى خشنودى

آنچه خشنودى مى آورد

ثمرات خشنودى

خشنودى و آسايش

ثمره ناخشنودى

دشوارى به دست آوردن خشنودىمردم

موجبات خشنودى خدا

خشنودى خدا و خشنودى به قضا

نشانه هاى خشنودى خدا

خشنودى خلق و ناخشنودى خالق

فضيلت ملايمت (نرمخويى)

اهميت دادن به رفيق

خداوند ملايم است و ملايمت رادوست دارد

ملايمت و ايمان

ملايمت در عبادت

ثمرات ملايمت

ملايمت و مدارا كن تا با تو ملايمتو مدارا شود

ملايمت نابجا

مراقبت خدا

مراقبت فرشتگان و اعضاى بدن

تشويق به مراقبت نفْس

تشويق به در نظر داشتن خدا

اهتمام به مواظبت بر اوقات

هركه دو روزش يكنواخت باشد

آداب مراقبت

شمارش بديها

تقسيم ساعات شبانه روز

شروع كردن و پايان دادن كارهابا كارِ خير

مراقبه و محاسبه

ماه رمضان

خطبه هاى رسول خدا به هنگامروى آوردن ماه رمضان

به زنجير شدن شيطانها در ماهرمضان

آمرزش الهى در ماه رمضان

تيراندازى

موضع اسلام در برابر رهبانيت

گرو

گرو بودن انسان

كسى كه گروگان گناه خويش است

گروگانهاى گورها

گروگانهاىِ فضل خدا

روح در قرآن

حقيقت روح

سركشى ارواح

ارواح ، سپاهيانى فراهم آمده اند

انواع روحها

حالات روح

روح در هنگام خواب

موجبات آسايش

بزرگترين آسايش

آسايش طلبى در دنيا

رياضت

عوامل رياضت

ثمرات رياضت