نامه اعمال

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : روز قيامت با دهانهاى لگام زده مى آييد و نخستين عضوى كه از انسان سخن مى گويد رانِ او و كفِ دست اوست.

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : خداوند عزّ و جلّ را بر هر بنده اى مراقبانى است از همه آفريدگان او و فرشتگانى است كه از پيش رو و پشت سر او به فرمان خدا، وى را نگهدارى مى كنند و [حساب ]كردارها و گفته ها و كلمات و نگاههاى او را نگه مى دارند. جاهايى كه او را در خود مى گيرند، گواهان [پروردگار ]اويند، كه به سود يا زيان وى گواهى مى دهند. شبها و روزها و ماهها، گواهان اويند كه به سود يا زيان او شهادت مى دهند. ساير بندگان مؤمن خدا، گواهان اويند كه به سود يا زيان وى شهادت مى دهند و فرشتگان حافظ او كه اعمالش را مى نويسند، گواهان اويند كه به سود يا زيان او گواهى مى دهند.

الترغيب و الترهيب : پيامبر خدا صلى الله عليه و آله آيه «امروز زمين خبرهاى خود را باز مى گويد» را تلاوت كرد و فرمود : آيا مى دانيد خبرهاى آن چيست؟ عرض كردند : خدا و رسولش داناترند. حضرت فرمود : خبرهاى آن اين است كه به هر كارى كه هر بنده اى، از مرد و زن، بر روى آن انجام داده است، گواهى مى دهد و مى گويد : او چنين و چنان كرد.

امام على عليه السلام : بدانيد اى بندگان خدا كه ديده بانانى از خود شما و جاسوسانى از اعضاى بدن شما و نگه دارندگان راستگويى كه كردارهاى شما و شمار نفسهايتان را حفظ مى كنند، بر شما گماشته شده اند.

امام على عليه السلام : آنچه را كه بندگان در شب و روز خود انجام مى دهند بر خداوند پاك و بزرگ پوشيده نيست. به كوچكترين كارشان آگاه و به كردارشان داناست و احاطه دارد. اعضاى بدن شما گواهان اويند و اندامهايتان سپاهيان او و ضميرهايتان جاسوسان او و خلوتهايتان نزد او آشكار است.

امام على عليه السلام : دهانها مُهر شوند و سخن نگويند و دستها به سخن آيند و پاها گواهى دهند و پوستها آن چه را انجام داده اند، بازگو كنند و هيچ سخنى را براى خدا ناگفته نگذارند.

امام على عليه السلام : سپس خداوند متعال وظيفه اى را كه بر گوش و چشم و آلت تناسلى مقرّر فرمود، در يك آيه فراهم آورد و فرمود : «از اين كه گوش شما و چشمها و پوستهايتان بر ضدّ شما گواهى دهند چيزى را پنهان نمى داشتيد، بلكه گمان مى كرديد كه خدا بسيارى از كارهايى را كه مى كنيد نمى داند»، مقصود خداوند از پوستها در اين جا آلات تناسلى است.

امام باقر عليه السلام ـ درباره آيه «كردار نيك و بد هر كس به گردن او آويخته شده است» ـ فرمود : هر جا كه باشد نيك و بد او نيز با اوست و نمى تواند از آنها جدا شود،تا آن كه در روز قيامت نامه اعمالش به او داده مى شود.

امام صادق عليه السلام ـ درباره آيه «بخوان نامه ات را امروز تو براى رسيدگى به حسابت بسنده اى» ـ فرمود : تمام كارهايى را كه بنده انجام داده و آنچه براى او نوشته شده است، به او يادآورى مى شود به طورى كه گويى در همان لحظه انجامشان داده است. به همين دليل مى گويند : «واى بر ما! اين چه نامه اى است كه هيچ ريز و درشتى را از قلم نينداخته است».

تفسير العيّاشى : امام صادق عليه السلام فرمود : چون روز قيامت شود كار نامه انسان به او داده مى شود و مى گويند : آن را بخوان. [راوى مى گويد :] عرض كردم: آنچه را در آن كار نامه هست مى شناسد؟ حضرت فرمود : هيچ نگاهى نكرده و هيچ كلمه اى نگفته و هيچ قدمى برنداشته و هيچ كارى انجام نداده باشد، مگر اين كه در آن نامه ذكر شده است و او آنها را به ياد آورد به طورى كه گويى همان لحظه آنها را انجام داده است. به همين دليل مى گويند : «واى بر ما! اين چه نامه اى است كه هيچ ريز و درشتى را از قلم نينداخته است ».

امام صادق عليه السلام ـ درباره آيه «از اين كه گوش شما و چشمها و پوستهايتان بر ضد شما گواهى دهند، چيزى (گناه) را پنهان نمى داشتيد» ـ فرمود : مقصود خداوند از پوستها، آلات تناسلى و رانها مى باشد.

امام صادق عليه السلام ـ هنگامى كه از ايشان سؤال شد : آيا بهتر است انسان نمازهاى مستحبى خود را در يك جا بخواند يا در جاهاى گوناگون ؟ ـ فرمود : اين جا و آن جا بخواند؛ زيرا آنها در روز قيامت به سود او گواهى مى دهند.

امام صادق عليه السلام : هيچ روزى بر فرزند آدم نيايد مگر اين كه آن روز بگويد : اى پسر آدم! من روزى نو هستم و من بر تو گواهم. پس با من خوبى كن و در من كار نيك انجام ده، تا روز قيامت به سود تو گواهى دهم؛ چرا كه ديگر مرا هرگز نخواهى ديد.